Hoe Axxes ziekenhuizen helpt meer uit hun data te halen

De provincie Antwerpen telt verscheidene ziekenhuizen, waaronder grote spelers zoals ZAS en UZA. Daarnaast vind je in de wijde omgeving van de stad ook meer regionale ziekenhuizen, zoals AZ Rivierenland. ‘Er zijn drie campussen in Bornem, Rumst en Willebroek, samen goed voor iets meer dan 400 erkende bedden’, zegt Alec Van den broeck.

Alec is geen dokter of verpleger, maar is via Axxes al negen maanden als Data Engineer bij AZ Rivierenland aan de slag. ‘Binnen het IT-team van een twintigtal mensen ben ik verantwoordelijk voor de data-infrastructuur en schrijf ik data pipelines.’ Data of ETL pipelines zijn processen die data uitlezen (Extract), transformeren (Transform) en inladen in een ander systeem (Load).

Alle data centraliseren

Een belangrijke use case is bijvoorbeeld de opnameplanning van het verpleegkundig personeel, zodat men zo efficiënt mogelijk kan werken. ‘Door bezettingsdata te koppelen aan de informatie over de staffing kun je die twee op elkaar afstemmen’, legt Alec uit. ‘In het verleden konden we enkel historische analyses maken en dit vergde heel wat manueel werk. Nu bekijken we hoe we een real-time dashboard kunnen bouwen in Power BI met Direct Query, zodat we die analyses on-the-fly zouden kunnen maken en bijsturen waar nodig.’

De grote uitdaging? Data zit verspreid over verschillende systemen. Medische gegevens zitten voornamelijk in het elektronisch patiëntendossier, maar daarnaast hebben we ook timesheet-data, HR-gegevens, informatie in SharePoint lijsten en nog veel meer. ‘Het is niet omdat de data bestaat, dat wij er meteen aan kunnen’, zegt Alec. ‘Het is belangrijk om alles te centraliseren, zodat we sneller en correcter kunnen rapporteren en data kunnen visualiseren op dashboards.’

Het data-platform (mageAI) is verantwoordelijk voor de orchestratie van de data pipelines die de data vanuit de bronsystemen naar het data lake wegschrijven in parquet files. Het data lake doet dienst als bronze layer van de bekende medallion architectuur. Van hieruit wordt de data opgekuist (data cleaning) en weggeschreven naar het datawarehouse dat overeenkomt met de silver layer. Finaal kan er een dimensional model gebouwd worden in views om een gold layer te maken die specifiek voor BI doeleinden zoals rapportage of dashboarding dienst doet. Die gold layer bouwen we op met Data Build Tool (dbt), wat er ook meteen voor zorgt dat je data lineage bijgehouden wordt.

Goedkoop én efficiënt

Alles komt mooi samen in het datawarehouse, waar Alec de data netjes structureert. ‘We kijken om data logisch te structureren: over medewerkers zit er bijvoorbeeld verschillende informatie in tien systemen, maar door die samen te brengen in een enkele tabel wordt het hele gegeven duidelijker en transparanter voor data-analisten en BI-ontwikkelaars. Zo kan iedereen in Power BI visualisaties maken over de gebruikers zonder daarvoor al die systemen te moeten consulteren.’

‘Doordat het om een beperkte hoeveelheid data gaat, want een enkele tabel is maximum 10M rijen, volstaat een simpele PostgreSQL server’, zegt Alec. ‘Die kunnen we zelf opspinnen, en er zijn geen licentiekosten aan verbonden. Dat is belangrijk, want in de zorgsector moet men kosten besparen. We gebruiken open-source software of technologie met een lage licentiekost. Voor een grote bank zouden we waarschijnlijk kiezen voor Azure en Databricks, omdat deze services eenvoudig op te zetten zijn en veel beheertaken uit handen nemen. In deze context hebben we echter een andere aanpak gekozen, waarbij we kostenbewust werken zonder in te boeten op flexibiliteit en controle.’

Privacy en veiligheid voorop

Naast de kostprijs was ook de veiligheid een belangrijk aandachtspunt, vertelt Alec. ‘We werken met heel wat patiëntendata. Wie is er wanneer in het ziekenhuis geweest? Op welke dienst lag die persoon? Omdat alles in de cloud bewaren voor AZ Rivierenland geen optie is, draaien we op eigen servers binnen een afgeschermd netwerk.’

Dit zorgt er ook voor dat je verantwoordelijk bent voor het hele proces, gaande van het schrijven van de docker images om alles in te draaien tot het managen van de toegangscontrole op het data warehouse. ‘Toen ik geen directe oplossing vond om de authenticatie van het data platform goed te integreren, heb ik een Axxes-collega geraadpleegd. Door de beperkingen van het afgesloten netwerk bleek een standaardoplossing niet haalbaar, waardoor we een meer geavanceerde aanpak moesten uitwerken. Uiteindelijk hebben we een methode gevonden om single sign-on te realiseren, terwijl we tegelijkertijd de extra beveiliging van het gesloten netwerk konden behouden.’

Alec: ‘Voor sommige zaken is het echter niet mogelijk om binnen het AZR-netwerk te blijven. Voor Power BI bijvoorbeeld is de kost voor een on-premises uitrol te hoog. Om de verbinding te maken van de cloud naar het AZR-netwerk gebruiken we hiervoor een Power BI gateway, waarbij we kunnen rekenen op de beveiliging van Microsoft om het risico op datalekken en cyberaanvallen te minimaliseren.’

Door de data van AZ Rivierenland te centraliseren en structureren, kan het ziekenhuis zich opmaken voor de komende jaren. Alec: ‘Wanneer je bijvoorbeeld met AI aan de slag wil gaan, begint alles bij het op orde hebben van je data. Je kan geen modellen trainen als de data niet beschikbaar is. Ik vind het fijn om met zoiets moois bezig te zijn, dat ook écht waarde heeft.'